نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

• زهرا تقوی فردود

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

برای فروید، اثر ادبی همانند رؤیا، نوعی پرتو‌افکنی از روان نویسنده‌‌اش است. او با کنکاش در اثر ادبی، عقده‌‌های درونی مربوط به زندگی پیشین نویسنده را کشف می‌‌کند و در ورای من دوم نویسنده که در اثر ظاهر می‌‌شود، من حقیقی او را که با پوست و گوشت و استخوان، زندگی را لمس می‌‌کند، درمی‌یابد. روانکاوی باشلار نه با ناخودآگاه، بلکه با بیداری، آگاهی وانسجام روانی شخص‌ خیال‌‌پردازی که دست به خلق اثر می‌‌زند، گره خورده است. رؤیاپردازی قابلیت تولید تصویر در لحظه را به شخص رؤیاپرداز می‌دهد. بنابراین، برخلاف تصویر ایستا و منجمد و گذشته‌‌‌‌‌ای فروید که در رؤیا به نمایش درمی‌آید، تصویر باشلار پویا، خودجوش و بریده ‌از گذشته است و از آنجا که تصاویر برخاسته از تخیل در لحظه و آنچنان‌که هستند، پدیدار می‌‌شوند، واژه‌‌ی هستی‌‌شناسی معنای خود را می‌‌یابد. از سوی دیگر، ارجاع گاستون باشلار به شیوه‌‌های روانکاوانه، نقش بسزایی در نیل به شناخت عینی دارد. باشلار، رؤیا‌پردازی را، معطوف‌‌شدن ذهن و آگاهی و تخیل به عالم ماده و امور دنیوی‌ می‌‌داند و در همین راستا مسئله‌‌ی پدیدارشناسی در بطن اندیشه‌‌‌ی ‌باشلار‌ می‌گنجد. نفوذ در مرکز عالم ماده، قلب و روح هنرمند را فعال می‌کند و تصاویر را مستقیما به آگاهی او ‌می‌فرستد. چنین درخشش تصویری ‌در بداعت تمام خود، سوژه‌ای را می‌طلبد که پیش‌فرض‌ها را کنار گذارد و به دنیای جدیدی ‌وارد شود تا با آزادی از زنجیرهای کلامی، این بداعت و این دنیای جدید را در اثر و در قالب کلامی جدیدی، به منصه‌‌ی ظهور بنشاند. بدون تردید، ویژگی غیرمنتظره‌ی تصویر ناب، در علم روانکاوی که همیشه دغدغه وقایع سرکوب‌شده‌ی گذشته را دارد، بی‌معنا است. تناقض میان بار علیتی تصویر فرویدی و بار هستی‌شناسانه‌ی تصویر باشلاری، شیوه‌های خوانشی متفاوتی را می‌طلبد. روش باشلار بر خوانش دقیق و مکرر آثار جهت همسوئی و یکی‌شدن با تخیل خلاق نویسنده در لحظه‌ای که اثر را خلق کرده، مبتنی است. خواننده‌ی فرویدی نیز درصدد واپس‌‌‌زدن حجاب اثر برمی‌‌آید، تا گذشته‌ی‌ خالق اثر را درک‌ کند.

کلیدواژه‌ها

• خوانش روانشناختی
• رؤیاپردازی
• هستی‌شناسی
• علیت
• گاستون باشلار
• زیگموند فروید

عنوان مقاله [English]

The Emergence of the Image and its Transfiguration on the Language in the Freudian Dream and the Bachelardian Reverie

نویسنده [English]

• Zahra TaghaviFardoud

Islamic Azad University- Central Tehran Branch

چکیده [English]

 For Freud, the literary work is like a dream, a burst of the psyche of its author. Plunged into literary work, he discovers the internal knots concerning the author's past. He discovers in the afterlife of the second self the author who appears in the work, his true self that touches life in flesh and blood. Bachelardian psychoanalysis is linked not with unconsciousness but with the awakening, consciousness and psychic coherence of the dreamer who creates the work. Reverie gives the dreamer the possibility of producing the image in the moment. Thus, contrary to the petrified image of Freud represented in the dream, the Bachelardian image is dynamic, spontaneous, and cut off from the past. Since the images of reverie appear at the moment as they are, the word ontology finds its own meaning. Moreover, Bachelard's reference to psychoanalytic methods plays a large role in obtaining objective knowledge. In Bachelardian reverie, mind, consciousness and imagination are centered on the material world. This is the reason why the problem of Phenomenology is involved. The penetration into the center of the material world will activate the soul and heart of the artist, sending the images directly into his consciousness. Such a splendor of image in all its purity requires a subject that leaves presuppositions, entering by freedom of expression into a new world, and thus representing this novelty in a new verbal form. Undoubtedly, unexpected characteristics of the pure image have no meaning in psychoanalytic science which is in search of the repressed events of the past. The contradiction between the causality of the Freudian image and the ontology of the Bachelardian image requires different reading practices. Bachelard's method is based on a careful reading of the works, for identification with the creative reverie of the author at the moment when he created his work. The Freudian reader intends to unveil the work to discover the pass of its author.

کلیدواژه‌ها [English]

• Daydreaming
• Ontology
• causality
• image
• language
• Gaston Bachelard
• Sigmund Freud