گفتمان‌‌‌‌ ذهنی‌‌‌‌‌‌‌ـ‌‌‌‌‌‌‌‌‌جغرافیایی‌ در اولیس جیمز جویس: معماری ذهنی‌‌‌‌‌‌ـ‌‌‌‌‌‌‌‌‌کلامی‌ دوبلین

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

چکیده

شهر، به‌‌‌‌‌‌‌مثابه نظامی فعال و پویا، نقشه ادبی خودآگاه کلان شهر و مکان فرهنگی، ساختار معینی است که زندگی روزانه انسان را دستخوش تغییر و تحول می‌‏کند. امروزه شهرها نه تنها از مرزهای جغرافیایی شناخته شده فراتر می‏روند، بلکه بیشتر در قالب ذهنی-کلامی طراحی می‏شوند. این مقاله بر روی شهرِ دوبلینِ جیمز جویس (1941-1882)، به مثابه تجسمی از اجزاء معماریِ ذهنیِ زبان در رمان اولیس (1922)، و برجِ مارتلو به مثابه نمادی تاریخی تمرکز کرده، و به تبیین تصویر هنرمندانه و زیبایی­شناسانه جویس از شهر، مکان­های دولتی و خصوصی، خیابان­ها، رستوران­ها، کافه­ها، بیمارستان­ها، و به طور کلی تفکرات و سنت­های شهروندانش می‏پردازد. در این راستا، با بهره‏گیری از نظریه جغرافیای-ذهنی و الگوی جغرافیای کلان شهریِ مرلین کاورلی نقشه ادبی و کلامی شهر دوبلین مورد کنکاش قرار می‏گیرد. ضمناً، این مقاله نشان می‏دهد که جویس چگونه تصاویر افراد، شهروندان، جامعه و زندگی شهری آنان را با تصاویر ذهنی، و نمادهای معماری، به خصوص معماری واقعی شهر از منظرِ تجربیات شخصیت‏های قصه‏اش از جمله لئوپولد بلوم، استیفن ددالوس و مالی بلوم را به هم پیوند می‏‏زند. از یک سو جغرافیای معین طبقات اجتماعی در دوبلین  با توجه به پراکندگی انواع خانه‏ها و ساکنین‏اش به آنها شکل داده و از آنها شکل می‏پذیرد، لذا معماری خانه‏ها و خیابان‏ها و نقشه معماری ذهنی ساکنین خانه‏ها با هم ارتباطی دو سویه وتفکیک ناپذیر برقرار می‏کنند. از سوی دیگر جغرافیایِ ذهنی شخصیت‏های رمان به عنوان پرسه‏زنانی روشنفکر و با‏بصیرت هنگامِ پرسه‏زنی یا قدم‏زنی در خیابان‏های مختلف دوبلین مورد بررسی قرار می‏گیرد. علاوه بر آن این مقاله با تمرکز بر نشانه‏های تاریخی-فرهنگیِ برجِ مارتلو نشان می‏دهد که چگونه جویس در رمانِ اولیس، لایه‏های معماریِ بیرونی مکان‏ها، به خصوص برجِ مارتلو، و لایه‏های درونی آنها شامل لایه‏های فرهنگی، هنری، اجتماعی-سیاسی و درون ذهنی شخصیت‏های رمان را از طریقِ گفتمان ذهنی-جغرافیایی، ارائه می‏کند. این دانش حاصل پرسه‏زنی و بیداری شخصیت‏ها در خیابان‏های دوبلین است. در واقع کنکاش در مکان به هر خواننده‏ای این فرصت را می‏دهد تا نه تنها تاریخ وفرهنگ هر شهر، بلکه ایده­آل‏ها، تفکرات، باورها، روش زندگی و هویت ساکنین آن را درک کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Psycho-geographical Discourse in James Joyce’s Ulysses: Psycho-verbal Architecture of Dublin

نویسنده [English]

  • Bahman Zarrinjooee
Islamic Azad University (IAU), Boroujerd Branch
چکیده [English]

City, as an active and dynamic organism, a literary mapping of a metropolitan consciousness and a site of culture, is an emblematic space that transforms man’s daily life. Nowadays, cities are not merely more than known geographical borders but they are psycho-verbally mapped. Focusing on James Joyce’s (1882-1941) Dublin, as the manifestation of mental, architectural materials in language in Ulysses (1922), and on Martello Tower, as a historical symbol, this paper determines how Joyce proposes an artistic and aesthetic picture of the city, its official and private places, streets, restaurants, coffeehouses, hospitals, and generally its dwellers’ customs and thoughts. In this sense, by applying Merlin Coverley’s theories, psychogeography and mapping metropolitan geography, the verbal and literary map of Dublin is analysed. Furthermore, the paper indicates how Joyce merges images of individuals, citizens, society and their urban life into psycho-images, and architectural symbols, especially the real architecture of the city based on the experiences of the characters such as Leopold Bloom, Stephen Daedalus, and Molly Bloom. On the one hand, the determinate geography of social classes in Dublin shapes and is shaped by the distribution of housing types and tenures; hence, the architecture of houses, streets, and the psycho-verbal map of those settling in these houses are engaged in a reciprocal and inseparable interaction. On the other hand, the psychogeography of characters, as intellectual and insightful walkers, is investigated while walking or strolling in various streets of Dublin. What Joyce suggests in Ulysses is to reread the exterior, architectural layers of places, particularly Martello Tower, as well as their internal layers including cultural, artistic, and socio-political and mental characteristics of characters through psycho-geographical discourse. This knowledge is resulted from the characters’ walking and waking in Dublin streets. Place, de facto, gives every reader an opportunity to understand not only the history of the city and its culture, but the ideas, thoughts, beliefs, the ways of life and the identity of its inhabitants.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • James Joyce
  • Dublin
  • Metropolitan Geography
  • Walking
  • Psycho-Verbal Map
  • Martello Tower

مراجع

  1. بدیعی، منوچهر (مترجم). اولیس جویس: عصاره داستانی، هری بلامایزر، ماتیو هاجارت، دان گیفورد. تهران: انتشارات نیلوفر، 1393.
  2. رهنما، هوشنگ (مترجم). جیمز جویس. چسترجی. آندرسون. تهران: انتشارات هرمس، 1387.
  3. منصوری، شهریار. "فراسوی تفکر پسااستعماری: هویت فراملی و تقابل ملی‌گرایی در ادبیات مدرن ایرلندی." دو فصلنامه علمی پژوهشی نقد زبان و ادبیات خارجی، دوره دهم، شماره 14، پیاپی 2/72، بهار و تابستان 1394: 195-218.
  4. Barthes, Roland. A Roland Barthes Reader. Ed. Susan Sontag. London: Vintage, 2000.
  5. Barthes, Roland. The Semiotic Challenge. Transl. Richard Howard. Berkeley: U of California P, 1994.
  6. Bell, Daniel A. and Avner de-Shalit. The Spirit of Cities: Why the Identity of a City matters in a Global Ages. Princeton: Princeton UP, 2011.
  7. Budgen, Frank. James Joyce and the Making of Ulysses and other Writings. Intro. Clive Hart. London: Oxford UP, 1972.
  8. Chriost, Diarmait Mac Giolla. Language and the City. New York: Palgrave Macmillan, 2007.
  9. Coverley, Merlin. The Art of Wandering: The Writer as Walker. Harpenden: Oldcastle Books, 2012.
  10. Coverley, Merlin. Psychogeography. Harpenden: Pocket Essentials, 2006.
  11. Cresswell, Tim. “Night Discourse Producing/Consuming meaning on the Street.” Images of the Street: Planning, identity and control in public space. Nicholas R. Fyfe. Ed. London: Routledge, 2006.261-71.
  12. Crouch, David. “The Street in the Making of Popular Geographical Knowledge.” Images of the Street: Planning, identity and control in public space. Nicholas R. Fyfe. Ed. London: Routledge, 2006. 158-172.
  13. de Certeau, Michel. “Walking in the City (1980).” Cultural Theory: An Anthology. Eds. Imre Szeman and Timothy Kaposy. Oxford: Wiley-Blackwell, 2011. 264-273.
  14. Ellard, Colin. Places of the Heart: The Psychogeography of Everyday Life. New York: Bellevue Literary Press, 2015.
  15. Fargnoli, A. Nicholas and Michael Patrick Gillespie. Critical Companion to James Joyce: A Literary Reference to His Life and Work. New York: Facts On File, 2006.
  16. Fyfe, Nicholas R. Ed. Images of the Street: Planning, identity and control in public space. London: Routledge, 2006.
  17. Gibson, Andrew. James Joyce. London: Reaktion Books, 2006.
  18. Geertz, Clifford. The Interpretation of Cultures. New York: Basic Books, 1973.
  19. Gilbert, Stuart. James Joyce’s Ulysses: A Study. New York: Vintage Books, 1958.
  20. Graham, Brian. Ed. In Search of Ireland: A cultural geography. London: Routledge, 2003.
  21. Harding, Desmond. Writing the City: Urban Visions & Literary Modernism. New York: Routledge, 2003.
  22. Joyce, James. Selected Letters of James Joyce. Ed. Richard Ellmann. London: Faber and Faber, 1975.
  23. Joyce, James. Ulysses. Eds. Hans Walter Gabler et al. New York: Vintage Books, 1986.
  24. McGarrigle, Conor. “JoyceWalks: remapping culture as tactical space.” ISEA, Belfast, 2009. 1-7.
  25. Metro-Roland, Michelle M. Tourists, signs and the City: The semiotics of Culture in an urban Landscape. Burlington: Ashgate Publishing Company, 2011.
  26. Michelet, L. Fabienne. Creation, Migration, and Conquest: Imaginary Geography and Sense of Space in Old English Literature. Oxford: Oxford UP, 2006.
  27. Parsons, Deborah L. Streetwalking the Metropolis: Women, the City, and Modernity. Oxford: Oxford UP, 2003.
  28. Pile, Steve. Real Cities: Modernity, Space and the Phantasmagorias of City Life. London: SAGE Publications, 2005.
  29. Preston, Peter and Paul Simpson-Housley. Eds. Writing the City: Eden, Babylon and the New Jerusalem. London: Routledge, 2002.
  30. Psarra, Sophia. Architecture and Narrative: The formation of space and cultural meaning. London: Routledge, 2009.
  31. Rendell, Jane. “Displaying Sexuality: Gendered Identities and the Early Nineteenth-Century Street.” Images of the Street: Planning, identity and control in public space. Nicholas R. Fyfe. Ed. London: Routledge, 2006. 74-90.
  32. Sheehan, Barry. “James Joyce’s Model Dublin.” Academic Articles: Dublin Institute of Technology ARROW@DIT (1 February 2016).
  33. Sinclair, Iain. Interview with Stuart Jeffries. The Guardian (Saturday April 24, 2004). www.classiccafes.co.uk/isinclair.htm.
  34. Stevenson, Deborah. Cities and Urban Cultures. Philadelphia: Open UP, 2003.
  35. Szeman, Imre and Timothy Kaposy. Eds. Cultural Theory: An Anthology. Oxford: Wiley-Blackwell, 2011.
  36. Tomedi, John. Bloom’s Literary Places: Dublin. Philadelphia: Chelsea House Publishers, 2005.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار