Critical Language and Literary Studies

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

چکیده

مفهوم «مادری» همواره از چالش‌برانگیزترین مفاهیم نقد ادبی زن ـ مدار و ادبیات داستانی زنان بوده است. حذف ارتباط میان مادر و فرزند در مباحـث روانکاوانه‌ی زیگموند فروید و ژاک لکان، منتقدان روانکاوی مانند لوس ایریگاری را بر آن داشته است تا به بازخوانی این ارتباط گمشده در دل تاریخ بپردازند. از دیدگاه ایریگاری، بازگشت به مفهوم مادری از روش‌های ایستادگی در برابر نظام پدرسالار غرب است ،اما به دلیل سلطه‌ی زبان پدرسالاری بر تمامی علوم این بازنویسی تنها از راه محاکات زبان چنین نظام‌هایی ممکن است. مقاله‌ی پیش رو به اهمیت مفهوم مادری در نقد فمینیستی و نمونه‌ای از ادبیات علمیـ تخیلی زنان می‌پردازد. ادبیات داستانی زنان همواره سعی در تمرکز بر تأثیرات سرکوب‌گرانه‌ی نظام پدرسالار بر مفهوم مادری دارد. شری تپر خالق رمان‌هایی همچون دروازه‌ای به سوی سرزمین زنان با ارائه‌ی تصویری ضد آرمانی از آینده‌ی در اسارت مادرسالاری به تقلیدی آگاهانه از روانکاوی فروید و نیز واسازی روایات اسطوره‌ای از ارتباط میان مادر و فرزند دختر دست می‌زند. می‌توان گفت آنچه ایریگاری و تپر را به هم نزدیک می‌سازد خودداری از ارائه‌ی تصویری معین و قابل توصیف از مفهوم مادری است.

کلیدواژه‌ها