بررسی ترجمه و آوازش آهنگ‌ها در پویانمایی‌های دوبله شده به فارسی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

آهنگ‌ها نقش مهمی را در محصولات دیداری‌شنیداری همچون پویانمایی‌های موسیقیایی ایفا می‌کنند. با وجود این‌که در سال‌های اخیر، ترجمه دیداری‌شنیداری در سراسر دنیا مورد توجه قرار گرفته‌ است اما تاکنون تحقیقات اندکی در زمینه موسیقی و ترجمه انجام شده ‌است؛ از این‌رو به پژوهش‌های بیشتری در این حوزه نیاز است. در همین راستا در این پژوهش به بررسی شیوه‌های ترجمه و آوازش ترانه و آهنگ‌ها در یازده نمونه پویانمایی دوبله شده به فارسی پرداخته شده‌ است. این موضوع تاکنون به‌طور دقیق و با پیکره گسترده در ایران مورد بررسی قرار نگرفته ‌است. در این مطالعه برای بررسی آوازش آهنگ‌ها از مدل ترکیبی ترجمه آهنگ فرانزون (2008) و لو (2003، 2005، 2008) شامل مؤلفه‌هایی مانند موسیقی پیش‌زمینه، تطابق نوایی، تطابق شعری، تطابق معنایی-بازخوردی، معنا، طبیعی بودن و همگامی لب استفاده شد. نتایج نشان داد که بیش از نیمی از آهنگ‌ها در پویانمایی‌های دوبله شده به فارسی ترجمه نشده بودند و آهنگ‌ها به زبان انگلیسی به بینندگان ارائه شده و در سایر موارد، آهنگ‌ها متناسب با موسیقی پیش‌زمینه ترجمه شده ‌بودند. این امر نشان می‌دهد که ثابت ماندن موسیقی مبدأ در اولویت بوده‌ است. لایه‌های آوازش از جمله تطابق نوایی، شعری و بازخوردی- معنایی با وجود موسیقی پیش‌زمینه و محدودیت‌های همگامی لب در دوبله حفظ  و در مواردی بازآفرینی شده بودند.

عنوان مقاله [English]

Investigating the Translation and Singability of Songs in Persian Dubbed Animated Feature Films

نویسنده [English]

  • Binazir Mohammad Alizadeh
Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Songs play an influential role in some specific genres of audiovisual products such as musical animations. In recent years, audiovisual translation has attracted a worldwide attention, yet relatively little research has been conducted on song translation, highlighting the need for more research and study. The present research was an attempt to investigate the singability of songs in Persian dubbed animation, as it has not been studied thoroughly in the Iranian context. The model which was a combination of two models for analyzing singability of songs Franzon’s (2008) and low’s (2003, 2005, 2008) —the pre-existing music, prosodic match, poetic match, semantic–reflexive match, sense, naturalness, lip-synchronization—were applied to the songs translated in the dubbed versions of eleven English language animations to explore the methods of song translation and singability. The initial analysis suggested that more than half of the songs were left untranslated in the dubbed versions that means the viewers had this chance to listen to songs in English. The other side of the analysis suggested the dubbing team adapted the translated lyric to music in most cases, which shows it was important for them not to change the music. Further analysis revealed that elements of prosodic match, poetic match and semantic-reflexive components were preserved and recreated in somecases in the dubbed version even though they were also affected by the lip-synchronization, as a dubbing constraint.

کلیدواژه‌ها [English]

  • songs
  • animations
  • translation strategies
  • dubbing
  • singability