امیرحسین زنجانبر؛ نعیمه عامری فلیحی
چکیده
«درخت بخشنده» کتابی تصویری از سیلورستاین، نویسندۀ آمریکایی داستان‌های کودک، است. این کتاب به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شده و مورد خوانش و تفاسیر متعددی نیز قرار گرفته است. با توجه به کثرت ترجمه‌های فارسی و خوانش‌های گوناگون مفسرانِ آن، اثر مذکور برای موضوع ترجمه‌شناسیِ این مقاله اختیار شده است. پژوهش پیش‌ِرو با روش تحلیلی‌ـ ...
بیشتر
«درخت بخشنده» کتابی تصویری از سیلورستاین، نویسندۀ آمریکایی داستان‌های کودک، است. این کتاب به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شده و مورد خوانش و تفاسیر متعددی نیز قرار گرفته است. با توجه به کثرت ترجمه‌های فارسی و خوانش‌های گوناگون مفسرانِ آن، اثر مذکور برای موضوع ترجمه‌شناسیِ این مقاله اختیار شده است. پژوهش پیش‌ِرو با روش تحلیلی‌ـ توصیفی در پی پاسخ به چگونگی برهم‌کنش سازه‌های غیرکلامی (تصاویر، ریزنقش‌ها، صفحه‌بندی، تایپوگرافی و رنگ فونت) در ترجمه‌های فارسی اثر مذکور است. سازه‌های پیرازبانی (سبک، لحن و امثالهم) و پیرامتن‌ها (طرح جلد، عنوان و امثالهم)، اگرچه می‌توانند سازه‌هایی غیرکلامی به شمار آیند، در دامنۀ این پژوهش قرار ندارند. اسکات و نیکولایوا کتاب‌های تصویری کودک را مورد واکاوی قرار داده‌اند و انواع برهم‌کنش متن و تصویر را به پنج دسته تقسیم کرده‌اند. این مقاله دسته‌بندی پنج‌گانۀ اسکات‌ـ نیکولایوا را نه‌تنها برای سازۀ غیرکلامیِ تصویر؛ بلکه برای برهم‌کنش تمام سازه‌های غیرکلامی دیگر نیز کارآمد می‌داند. از همین رو نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که اولا، عناصر غیرکلامی به پنج روش (تقارنی، تکمیلی، توسیعی، ترکیبی و تناقضی) با یکدیگر (و با متن) ایجاد برهم‌کنش می‌کنند؛ ثانیا، ترجمه لزوماً نسبت‌به برهم‌کنش‌های غیرکلامیِ متنِ زبان‌اصلی وفادار نمی‌ماند. فاصلۀ فرهنگی متن زبان‌اصلی و متنِ ترجمه‌شده و نیز جایگاه برجستۀ تصویر، صفحه‌بندی، تایپوگرافی در صنعت نشر کتاب کودک ضرورت این پژوهش را ایجاب می‌نماید.
