تحلیل فرآیندهای آفرینش معنا در نشانه‌شناسی با رویکرد پدیدارشناختی و نظریه پیچیدگی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز

2 دانشگاه علم و فرهنگ تهران

چکیده

رویکرد یا نگرش سیستمی در دهه‌های اخیر همواره به عنوان ابزاری کارآمد، مکمل مطالعات تخصصی پدیده‌های مختلف در حوزه‌های گوناگون دانش بوده و موجب درکی جامع و چند وجهی از چرایی و چگونگی روندهای حاکم بر رخدادها و پدیده‌ها می‌گردد؛ به خصوص در سده اخیر که علم با تولید و انباشت حجم عظیمی از داده‌های تخصصی بسیار متنوع روبرو بوده و بنا بر سنت دانش کلاسیک با تکیه بر تحویل‌گرایی مبتنی بر روش‌های تحلیلی سعی در تجزیه عناصر سیستم و کشف روابط بین آنها داشت تا بتواند رفتار کل مجموعه را تبیین کند. این روش تحلیلی بر مبنای دو پیش فرض بود، نخست آنکه اندرکنشِ بین اجزا وجود نداشته یا بسیار ضعیف باشد تا عناصر مجموعه قابلیت تفکیک دقیقی داشته باشند و دوم آنکه روابط میان اجزا با معادلات خطی ساده قابل توصیف باشد؛ امروزه به خصوص با مطرح شدن نظریه آشوب و ریاضیات  ِ غیر خطی متصل به آن دیگر بدیهی است که اندرکنش[i] اجزای تمامی سیستم‌ها از دو شرط یاد شده تبعیت نمی‌کنند؛ بنابراین نگرشی کل‌گرایانه در تحلیل سیستم ‌ها لازم می باشد. در این مقاله ابتدا با نگرشی سیستمی به بررسی مفهوم معنا و نحوه شکل‌گیری آن در سیستم‌های پیچیده پرداخته و سپس به مقایسه مکانیسم و نتایج فرآیندهای منتهی به تولید معنا در نظریه پیچیدگی با یکی از ساختارهای تبیین کننده نشانه‌شناسی نوین به نام نظام معنایی تطبیقِ[ii] اریک لاندوفسکی[iii] می‌پردازیم. در این مقایسه تحلیلی مشاهده می‌شود که در هر دو حوزه نظری، فرآیندهای تولید معنا علاوه بر سطح فرهنگی و اجتماعی به به سطح زیستی نیز تسری می یابد. در این بحث روش پژوهش ما به شیوه تحلیلی توصیفی می‌باشد.[i] Inter-action[ii] Adjustment[iii] Eric Landowski

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Analysis of Meaning Innovation Process in phenomenological approach to Semiotic and complexity theory

چکیده [English]

Recently, The approach or systematic attitude has been played as efficient tool, complement of specialized studies of various phenomenon in knowledge various areas and caused the comprehensive and multi-dimension understanding from the reason and the way phenomenon and happenings took place especially in recent decades which knowledge have encountered with production and accumulation of diverse specialized data and based on classic knowledge tradition, tried to analyze the system components and found the relationship among components relying on changes made based on analytical procedures in order to express the whole behavior of system. These analytical procedures were based on two presuppositions, firstly, no interaction existed between components or poor interaction existed among them, so that the system components could have exact separation capability and secondly, the relationship between components was describable with simple linear equations. Nowadays, by have a closer look on Rival theory and non-linear math thereof, it is obvious that the interaction between all system components have not followed two aforesaid conditions, therefore, it is necessary to have a general attitude in system analysis. The aim of the present paper was to investigate the concept of meaning and the way it formed in complex systems and then to compare the mechanism and the results of the process in which led to produce meaning in Complexity theory by one of modern semiotic components called “Adjustment system of Landowski”. In this analysis, it is obvious that meaning production process was effected on biological level besides cultural and social levels in both theoretical areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • biological level- semiotic
  • complex systems
  • meaning
  • semiology
  • Adjustment
  1. - اتکینز، پیتر. (1392). قانون دوم ( انرژی، آشوب و شکل ). ترجمه رامین رامبد. تهران: مازیار
  2. - بارت، رولان. (1392). امپراتوری نشانه‌ها. ترجمه ناصر فکوهی. تهران: نی
  3. - ریتزر، جورج. (1389). نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: علمی
  4. - مورن، ادگار. (1379). درآمدی بر اندیشه‌ی پیچیده. ترجمه افشین جهاندیده. تهران: نی
  5. - مولر، هارولر. (1379). « نظریه سیستمهاى لومان به مثابه نظریه اى در باب مدرنیته». ترجمه مراد فرهادپور. فصل نامه ارغنون. ش 17.
  6. - معین، مرتضی‌ بابک. (1394). معنا به مثابه تجربه زیسته. تهران: سخن
  7. - معین، مرتضی‌بابک. (1394). «دو نظام معنا دادن به جهان، جهان به مثابه متن، جهان به مثابه تجربه زیسته».( مقاله در دست چاپ)
  8. - معین، مرتضی‌بابک. (۱۳۹۲). «تببین خلق زبان شاعرانه با استفاده از نظام تطبیق و لغزش‌های مهار شده اریک لاندوفسکی»، فصل نامه مطالعات زبان و ترجمه، ش ۴، ، صص۱۲۱ - ۱۳۴
  9. - معین، مرتضی‌بابک. (۱۳۹۲). « نظام تطبیق و گذر از نشانه معناشناسی کلاسیک به دورنمایی پدیدارشناختی»، دو فصل نامه نقد زبان و ادبیات خارجی،د ۶، ش ۱۰.
  10. - میچل، ملانی. (1391). پیچیدگی. ترجمه محمد صالح سعادتمند. تهران: شورآفرین
  11. - وکیلی، شروین. (1389). نظریه سیستم های پیچیده. تهران: شورآفرین
  12. - وکیلی، شروین. (1390). نظریه منش ها. تهران: شورآفرین
  13. - هریسون، پل. (1379) «نیکلاس لومان و سیستم های‌اجتماعی». ترجمه یوسف اباذری. فصل نامه ارغنون. ش 17.
  14. - یونگ، کارل گوستاو. (1389). انسان و سمبولهایش. ترجمه محمود سلطانیه. تهران: جامی
  15. - Dawkins, R. (2006). The Selfish Gene (3ed). Oxford: Oxford University Press