قهرمان‌ چیستایی‌ در جست‌‌و‌جوی‌ خویش

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه گیلان

چکیده

در رمان‌های رئالیستی با شخصیت‌هایی روبه‌رو می‌شویم که به اصول و ارزش‌های راستین پایبندند. گئورگ لوکاچ، که با تکیه بر نظر انگلس‌ ادبیات رئالیستی را نمونه راستین و شالوده و سنگ‌بنای ادبیات می‌داند و لوسین گلدمن، که هر اثر سازگار با رئالیسم را اثری ارزشمند به‌شمار می‌آورد، این قهرمانانِ به‌اصطلاح چیستایی) پروبلماتیک( را افرادی بی‌آینده و معترض معرفی می‌کنند که ساز مخالف می‌زنند و در جهانی رو به ‌زوال و پر از تباهی، جویای ارزش‌های انسانی حقیقی هستند و می‌کوشند ارزش‌های مدرن را تغییر دهند و اصالت سابق را به آن‌ها بازگردانند. از طرفی به‌باور گلدمن بین وضعیت ارزش‌های اصیل در رمان و وضعیت ارزش‌های مصرفی در بازار مشابهتی دقیق وجود دارد: هردو، ارزش‌هایی ضمنی به‌حساب می‌آیند، چون زیرمجموعة ارزش مبادله‌ای هستند. قهرمانی که می‌کوشد در جهانی که ارزش‌های اصیل دست‌نایافتنی‌اند، در پی این ارزش‌ها باشد، توهماتی پیدا می‌کند که منجر به نابودی‌اش خواهدشد. قمارباز داستایِفسکی  مثال واضحی از جایگاه پول به‌عنوان معیاری برای ارزش‌ در ادبیات است. در مقالة حاضر برآنیم تا روشن سازیم چگونه قهرمانان چیستایی این اثر، به‌سان خریداران و فروشندگانی خودآزار و دیگرآزار، از ارزش‌های اصیل و راستین دور و به‌دنبال این غایت فتیشیستی روان می‌شوند و پول به مرکز توجه و وسواس آنها بدل می‌گردد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Problematic Hero in Search of His Lost Authenticity

نویسنده [English]

  • Hamid-Reza Atashbarab
University of Guilan
چکیده [English]

In realistic novels we come across characters that are committed to true, authentic values and principles. According to George Lukacs, who finds realism the cornerstone of literature and Lucien Goldmann, who derives directly from Lukacs and finds each and every work conformed with realism of great value, the problematic hero, is transcendentally homeless, unable to bring inner and outer reality, society and personality into a meaningful unity and seeks to transform the modern values and resurrect their lost authenticity. Goldmann, in order to illustrate a rigorous homology between structure in classical novel and the structure of exchange in market economics states that novel as a social product is shaped by social and cultural forces. Because the modern period is heavily influenced by capitalism, the values of capitalism are ingrained in modern works. A hero, who tries to search degradedly for authentic but inaccessible values in a degraded world, will eventually be doomed to failure. Dostoevsky’s The Gambler is in particular a clear example of the non-economic but value-based relation to money in the novel. The current article aims to shed more light on how the problematic heroes of The gambler, appear as sadistic and masochistic sellers and buyers; abandon the authentic values and turn money into the obsessive object of their interest.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Realistic novel
  • problematic hero
  • George Lukacs
  • Lucien Goldmann
  • Dostoevsky’s The Gambler
  1. بست، استیفـن و کلنر، داگلاس (1381). بودریـار در مسیر پسـامدرنیتـه (ترجمة فرزان سجودی)، مجلـة زیبـاشناخـت، شمـاره ششـم، ص 206-181.
  2. بشیریه، حسین. (1384). تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم. تهران: نشر نی.
  3. بنتون، تد و کرایب، یان (1384)، فلسفة علوم اجتماعی، بنیادهای فلسفی، تفکر اجتماعی (ترجمة شهناز مسمی‌پرست و محمود متحد). تهران: نشر آگه.
  4. رضویان، رزاق. (1389). جایگاه و نقش قهرمان پروبلماتیک در رمانهای رئالیستی فارسی. سبزوار: مجموعه مقاله‌های پنجمین همایش پژوهشهای ادبی. ص 1292-1282
  5. گلدمن، لوسین. (1371). جامعه‌شناسی ادبیات (ترجمة محمد جعفر پوینده). تهران: انتشارات هوش و ابتکار.
  6. گلدمن، لوسین (1381). جامعه، فرهنگ، ادبیات (گزیده و ترجمة محمدجعفر پوینده). تهران: نشر چشمه، چاپ سوم.
  7. لوکاچ، جورج. (1373). پژوهشی در رئالیسم اروپایی. (ترجمة اکبر افسری). تهران: نشر علمی و فرهنگی، چاپ اول.
  8. لوکاچ، جورج. (1380). نظریة رمان( ترجمة حسن مرتضوی). تهران: نشر قصه، چاپ اول.
  9. مشایخی، مهرداد. (۱۳۸۰). جنبش سوسیالیستی و پروبلماتیک وابستگی. نشریة گفت‌وگو. مهر، ص 19-1.
  10. ولک، رنه. (1377). تاریخ نقد جدید( ترجمة سعید ارباب شیرانی). تهران: نشر نیلوفر، چاپ اول.
  11. Althusser, Louis, and Étienne Balibar. Reading Capital. New York: Pantheon Books, 1971.
  12. Connolly, Julian. A World in Flux: Pervasive Instability inDostoevsky’s The Gambler.Dostoevsky Studies, Vol. XII (2008), pp. 67-79
  13. Dostoyevsky, Fyodor, Victor Terras, Edward Wasiolek. The Gambler, with Polina Suslova's Diary. Chicago: University of Chicago Press, 1972.
  14. Faust, A. B. The Problematic Hero in German Fiction.” PMLA, vol. 16, no. 1, 1901, pp. 92–106.
  15. Fehér, Ference.Is the Novel Problematic? trans.Anne-Marie Dibon,Telos15, Spring 1979.
  16. Girard, René. Deceit, Desire, and the Novel; Self and Other in Literary Structure. Baltimore: Johns Hopkins Press, 1965.
  17. Goldmann, Lucien. Pour une sociologie du roman. Paris: Gallimard, 1964.
  18. Lloyd, J. A. T. Fyodor Dostoevsky. New York: C. Scribner's Sons, 1947.
  19. Lukacs, George. Theory of the Novel, Cambridge, Mass: MIT, 1971.