رباعیّات عمر خیّامِ فیتزجرالد و گفتمان مذهبی عصر ویکتوریا

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شیراز

2 همدان، چهارباغ شهید مصطفی احمدی روشن، دانشگاه بوعلی سینا کدپستی:

چکیده

رباعیّات خیّامِ فیتزجرالد مشهورترین ترجمه‌ای است که تا کنون از شعر فارسی به انگلیسی صورت گرفته است. رباعیّات در یکی از متشتت‌ترین ادوار تاریخی انگلستان، به‌خصوص از حیث مذهبی، منتشر شد. این جستار در صدد است تا نقش رباعیّات را از سویی در اشاعه و گسترش و از سوی دیگر در تثبیت و تحکیم یکی از گفتمان-های مسلّط حاکم بر دورۀ ویکتوریا، یعنی گفتمان شکّ مذهبی، نشان دهد. بدین مقصود نویسندگان از مبانی نظری نقد تاریخ‌گرایی‌نو بهره گرفته‌اند. از منظر نقد تاریخ‌گرایی‌نو هر متن ادبی نه تنها از بافت گفتمان‌های تاریخی دورۀ خود تأثیر می‌پذیرد بلکه، به نوبۀ خود، در ترویج و تحکیم آنها نیز تأثیرگذار است. بنابراین، رباعیّات منعکس‌کنندۀ گفتمان‌هایی است که به فرهنگ دورۀ ویکتوریا شکل می‌دادند و از آن شکل می‍پذیرفتند که از آن میان می‌توان به متونی از قبیل از کشفیّات حوزۀ آشورشناسی، کتب و رسائل مذهبی، آثار منثور و منظوم ادبی، و رساله‌ها و تحقیقات علمی اشاره کرد.

عنوان مقاله [English]

Fitzgerld's The Rubaiyat of Omar Khayyam and the Religious Discourse of the Victorian Age

چکیده [English]

Edward FitzGerald’s The Rubaiyat of Omar Khayyam (1859) is the most famous translation ever made from Persian verse into English. FitzGerald’s poem was published in a very turbulent time in England. The present study tries to show that The Rubaiyat circulates one of the dominant discourses of the period in which it was written: the discourse of the religious doubt. To do so, a new historical reading of The Rubaiyat is employed. According to this approach literary texts are inseparable from their historical context. So, the literary text participates both in the construction and consolidation of the discourses. The Rubaiyat is no exception; it reflects the same discourse circulating (in literary and non-literary) at the time it was written. These texts are as follows: discoveries in Assyriology, religious books and treaties, poetic and prose works, and scientific books and treaties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • FitzGerald- Rubaiyat of Khayyam-religious doubt-New Historicism- discourse