آشنایی‌زدایی و هنجارگریزی معنایی در داستان آیینه اثر ایلزه آیشینگر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دکتری آموزش زبان آلمانی، دانشکدة زبان‌ها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

 آشنایی‌زدایی  شامل همة شگردهایی می‌شود که در برجسته‌سازی و زیبا‌آفرینی یک متن ادبی دخیل هستند. یعنی مؤلف با زدودن تکرار از صورت زبان، سخنی زیبا و تأثیر گذار خلق می‌کند. این شگردها موجب به تأخیر افتادن و گسترش معنای متن و در نتیجه لذت و بهره‌وری بیشتر خواننده از آن می‌گردد. ایلزه آیشینگر نویسندة معاصر و توانمند اتریش در خلق داستان آیینه شیوه‌ای همانند کافکا دارد و واقعیت را آن طور که هست به تصویر نمی‌کشد، بلکه با بهره جستن از تصاویر سورئالیستی و روش‌های گوناگون آشنایی‌زدایی معنایی مانند وارونه‌سازی رویدادها، استفاده از فن متناقض‌نما (پارادوکس) و نیز سمبل‌های گوناگون در داستان مذکور استادانه به توصیف آن پرداخته و خواننده را به چالش با مسایل روز وا می‌دارد. مقاله حاضر در صدد است تا ضمن بررسی فنون مختلف هنجارگریزی معنایی در داستان آیینه مبانی فکری و شیوة نویسندگی آیشینگر را به تصویر بکشد.  واژه های کلیدی: آشنایی‌زدایی، هنجارگریزی معنایی، وارونه‌سازی، متناقض‌نما، سمبل Defamiliarization and Semantic Deviation in Mirrorstoryby Ilse AichingerFarah Narenji Hassan Kiyadeh*PhD of German Language Teaching, Faculty of Foreign Languages and Literatures, University of Tehran, I.R. Iran. Abstract   Defamiliarization is including all of techniques that are involved in foregrunding and beautification of a literary text. These techniques will result in delay and expansion of the context meaning and so the readers will enjoy and take adventage more. The Contemporary and powerful Authors Austrain, Ilse Aichinger, in creating the Mirrorstory didn’t draw the fact like it is as well es Kafka. But with the help of surrealism imaging and variable Methodes of semantic defamiliarization such as the use of paradox and also different types of symbols, masterfully described it in this story and With this outlook Aichinger challenges the readers of his work with regard to the social problems of their time. The present article is an attempt to familiarize the readers with Aichingers’s ideas and her various techniques of semantic deviation and their application in Mirrorstory. Keywordsdefamiliarization, semantic deviation, inversion, paradox, symbol                          * E-mail: farah.narendji@yahoo.com   

عنوان مقاله [English]

Defamiliarization and Semantic Deviation in Mirrorstory by Ilse Aichinger

نویسنده [English]

  • Farah Narenji Hassan Kiyadeh
PhD in German Language Teaching, Faculty of Foreign Languages and Literatures, University of Tehran, I.R. Iran
چکیده [English]

Defamiliarization  is including all of techniques that are involved in foregrunding and beautification of a literary text. Thus, Author with the elimination of repeat of the languages face, Create Beautiful and influential Language. These techniques will result in delay and expansion of the context meaning and so the readers will enjoy and take adventage more. The Contemporary and powerful Authors Austrain, Ilse Aichinger, in creating the Mirrorstory didn’t draw the fact like it is as well es Kafka. But with the help of surrealism imaging and variable Methodes of semantic defamiliarization such as the use of paradox and also different types of symbols, masterfully described it in this story and With this outlook Aichinger challenges the readers of his work with regard to the social problems of their time. The present article is an attempt to familiarize the readers with Aichingers’s ideas and her various techniques of semantic deviation and their application in Mirrorstory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • defamiliarization
  • -semantic deviation-inversion-paradox-symbol
  1. قرآن کریم، عهدین و تورات
  2. قرآن مجید (1373). مترجم محمد مهدی فولادوند. قم: دارالقرآن کریم.
  3. انجیل لوقا. (1378). عهد جدید بر اساس کتاب مقدس اورشلیم، مترجم پیروز سیّار، تهران: نشر نی.
  4. انجیل مرقس. (1379). کتاب مقدس عهد عتیق و جدید، مترجم فاضل خان همدانی، تهران: نشر اساطیر.
  5. تورات (1386). توراه و هفتارا، مترجمان ماشا ا-له رحمانپور و هاراو موسی زرگری. لس آنجلس: انجمن فرهنگی اوتصر هتوراه (گنج دانش).
  6. سایر منابع
  7. اپلی، ارنست. (1371)، رویا و تعبیر رویا، مترجم دل‌آرا قهرمان، تهران: انتشارات فردوس و مجید.
  8. استارمی، ابراهیم. (1390)، مبانی تئاتر روایی برشت با استناد به نمایشنامة ننه دلاور و فرزندانش، در پژوهش ادبیات معاصر جهان 61، دانشگاه تهران. ص 5 تا 24.
  9. حدادی، محمد حسین. (1387). زندگی گلیله، تئاتر روایی برشت در خدمت اهداف انسانی. در: پژوهش زبان‌های خارجی 43، دانشگاه تهران. ص 57 تا 70.
  10. چخوف، آنتوآن. (1381). باغ آلبالو، مترجم هوشنگ حسامی، تهران: انتشارات صالحین.
  11. درخشان مقدم، پریسا. (1377). تاریخ ادبیات آلمان. تهران: انتشارات فرهنگسرا (یساولی).
  12. سان، دورنتی. (1387)، زندگی با رنگ، مترجم نغمه صفاریان‌پور، تهران: انتشارات حکمت.
  13. شاهین، شهناز. (1383)، بررسی نماد رنگ در تئاتر و ادبیات و در آیین ملت‌ها. در: نشریة هنرهای زیبا 18، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران. ص 99 تا 108.
  14. شمیسا، سیروس. (1381)، نقد ادبی. مشهد: انتشارات توس.
  15. شیری، علی اکبر. (1380)، نقش آشنایی‌زدایی در آفرینش زبان ادبی. در: فصلنامة رشد آموزش زبان فارسی 59، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش وزارت آموزش و پرورش. ص 8 تا 18.
  16. گلی، احمد و سردار بافکر. (1387). متناقض نما در شعر صائب. در: فصلنامة پژوهش‌های ادبی 20، انجمن زبان و ادبیات فارسی تهران با همکاری مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس. ص 131 تا 159.
  17. موسوی، مصطفی. (1382). آینة سکندری. در: نشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی 188، دانشگاه تبریز.
  18. میرصادقی، میمنت. (1373). واژه نامه هنر شاعری، تهران: انتشارات مهناز.
  19. نفیسی، آذر. (1368). آشنایی‌زدایی در ادبیات. در: ماهنامة کیهان فرهنگی، سال ششم. شمارة دوم. ص 34 تا 37.
  20. یوشیج، نیما. (1368). درباره شعر و شاعری، تهران: دفتر‌های زمانه.
  21. Aichinger, Ilse. (1991). Der Gefesselte: Erzählungen I (The Bound Man, short stories I), Frankfurt am Main: Fischer Verlag.
  22. Aichinger, Ilse. (1991). Die größere Hoffnung (The Greater Hope), Frankfurt am Main: Fischer Verlag.
  23. Gimutas, Marija. (1996). die Sprache der Göttin: Das verschüttete Symbolsystem der westlichen Zivilisation (The Language of the Goddess: Unearthing the Hidden Symbols of Western Civilization), übersezt von Udo Rennert und Anrea von Struve. Frankfurt am Main: Zweitausendeins Verlag.
  24. Moser, Samuel. (1995). Ilse Aichinger- Leben und Werk (Ilse Aichinger-Life and Works), Frankfurt am Main: Fischer Verlag.