نقش ایدئولوژی آموزشی در حفظ نظام سرمایه‌داری در رمان‌های آریکس و کریک و سال سیل اثر مارگارت آتوود

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

چکیده

مارگارت آتوود نویسنده‌ی مشهور کانادایی بر این باور است که در روزگار معاصر قدرت درانحصار دولت نیست، بلکه به اشکال متفاوت و از سوی نهادهای اجتماعی مختلف از جمله شرکت‌های بزرگ اقتصادی اعمال می‌شود. یکی از دغدغه‌های او توصیف نقش اساسی پیشرفت‌های علمی در جهت تقویت قدرت آن شرکت‌ها و در نتیجه تشدید جنبه های زیان بار نظام سرمایه‌داری است. این دغدغه‌ی او تاحدی شبیه دیدگاه لوئی آلتوسر درباره‌ی ایدئولوژی آموزشی است که اگر به شکل صحیح هدایت نشود، صرفا به نردبان ترقی سرمایه‌داان بدل خواهد شد. آلتوسر معتقد است که وقتی علم به ابزاری در دست سودجویان تبدیل می‌شود، تاثیرات زیان باری خواهد داشت که یکی از آنها تشدید اختلاف طبقاتی است. آتوود در دو رمان آریکس و کریک (2004) و سال سیل (2010) چگونگی اعمال قدرت شرکت‌های بزرگ و پیامدهای منفی پیشرفت‌های علمی به علت کارگزاری دانشمندان در این شرکت‌ها برای تبدیل آنها به ابر قدرت‌های اقتصادی را هنرمندانه ترسیم می‌کند و پلشتی‌ها و کژی‌های حاصل از این امر را به وضوح نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها