یاسر فراشاهی نژاد؛ عاطفه جمالی
دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1393
چکیده
داستان انیس سیمین دانشور که در مجموعه داستان کوتاه او با نام به کی سلام کنم؟ به چاپ رسیده ، اقتباسی از داستان عزیزم از آنتوان چخوف است. هر دو داستان ، روایت کنندۀ داستان زنی است که با هر بار ازدواج با مردان مختلف ، نگرش آن مردان به زندگی را اخذ می کند. هر چند رابطۀ بینامتنی این دو اثر آشکار است، اما دانشور با استفاده از شیوه های روایی متأخر ...
بیشتر
داستان انیس سیمین دانشور که در مجموعه داستان کوتاه او با نام به کی سلام کنم؟ به چاپ رسیده ، اقتباسی از داستان عزیزم از آنتوان چخوف است. هر دو داستان ، روایت کنندۀ داستان زنی است که با هر بار ازدواج با مردان مختلف ، نگرش آن مردان به زندگی را اخذ می کند. هر چند رابطۀ بینامتنی این دو اثر آشکار است، اما دانشور با استفاده از شیوه های روایی متأخر ، مضمون داستان را تغییر داده است. دانشور با شخصیت پردازی و همچنین با نزدیک شدن راوی داستانش به نظرگاه شخصیت، نگاهی انتقادی از جامعۀ مردسالار به دست داده است. در صورتی که در داستان عزیزم، راوی داستان با دور شدن از نظرگاه ، نگاه انتقادی چخوف به زنان را آشکار ساخته است. همچنین از نظر مفاهیم مطرح در مورد زمان روایت، دانشور از شیوه ای پیچیده تر استفاده نموده است. او با استفاده از پس نگاه مختلط ، قالب روایی طرح اقتباسی خود را پیچیده تر و جذاب تر کرده است. بنابراین هرچند دانشور طرح داستان را از چخوف اخذ نموده است، اما با استفاده از شیوه های داستانی و روایی جدید، این طرح اقتباسی را تا حدودی بهبود بخشیده و تابع سبک روایی چخوف نمانده است.چنان که ملاحظه شد در این مقاله کوشش شده با استفاده از عناصر روایی، و تعاریفی که روایت شناسان از این مفاهیم به دست داده اند، دو داستان عزیزم و انیس مقایسه گردد، و روند تکاملی پیرنگی که توسط دانشور اقتباس شده ، بررسی شود.