نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

• سمیه دل زنده روی

دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

چکیده

ترجمه همواره نقش مهمی در پر کردن شکاف بین فرهنگ­ها و زبان­های مختلف و معرفی ابعاد ادبی جدید به ادبیات زبان مقصد ایفا کرده است. بر خلاف این باور رایج که ترجمه در مقایسه با اثر اصلی جایگاه فرعی دارد، در مقاطع زمانی مختلف ثابت شده است که ترجمه به حدی در زبان مقصد تأثیرگذار است که حتی در ادبیاتی غنی و کهن همچون ادبیات فارسی به الگویی برای نویسندگان تبدیل می­شود. پژوهش حاضر تلاش می­کند با تأکید ویژه بر برهه زمانی بین سالهای 1300 تا 1350هجری‌شمسی، یعنی هنگامی که شیوه­های جدید نویسندگی از قبیل «تک­گویی درونی» و«سیلان ذهن» به نظام ادبی فارسی معرفی شدند، تأثیر ترجمه را از ادبیات غرب در سال­های بین 1200 تا 1350بر ادبیات معاصر فارسی مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور، مفاهیم نظریه نظام چندگانه و برنامه­ریزی فرهنگیِ اون زهر به عنوان چارچوب نظری تحقیق و جهت بررسی این مسئله که ترجمه از ادبیات مدرن انگلیسی چگونه بر نگارش رمان مدرن فارسی تأثیر گذاشته است انتخاب شد. مشاهده شد که عوامل مختلفی باعث شدند ترجمه رمان­های غربی جایگاهی مرکزی در نظام ادبی فارسی پیدا کنند و به موجب آن شیوه­های جدید نویسندگی از قبیل تک­گویی درونی و سیلان ذهن به رمان مدرن فارسی راه یابند.

کلیدواژه‌ها

• ترجمه
• نظام ادبی
• اون زوهر
• تک گویی درونی
• رمان فارسی

عنوان مقاله [English]

When Translation Stands at the Heart of the Target Literary System

چکیده [English]

Translation has always played a significant role in bridging the gap between different cultures and languages; in introducing new literary aspects to the body of literature in the recipient language. Despite the general belief that translation is of secondary status in comparison to the original work, it has, at different points in time, proved to be so influential to the point of becoming a model in even a rich and old literature such as Persian. This study seeks to investigate the role of translation from western literature between 1200 and 1350 (AHS) on Persian contemporary literature; particularly from 1300 to 1350 when novel and new techniques of writing such as interior monologue and stream of consciousness were introduced to Persian literary system. To this end, Even-Zohar’s (2010) concepts of polysystem theory and culture planning have been selected as the framework of study to see how translation from modern English literature has influenced Persian modern novel writing. It is observed that different factors caused translation from western novels to occupy a central position in Persian literary system whereby new techniques of writing such as interior monologues and stream of consciousness have found their way in modern Persian novel.

کلیدواژه‌ها [English]

• Translation
• literary system
• Even-Zohar
• interior monologue
• Persian novel