نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
چکیده
این مقاله جستاری است بر نقش زبان در تئاتر ریچارد فورمن از زاویهی «کودکی» و «بالقوگی» در اندیشهی سیاستی جورجو آگامبن. زبانی که فورمن در اجراهایش برای بازیگران به ارمغان میآورد، مقابل ارجاع و دلالت به دنیای پیرامون میایستد و آن چه را که تجربهناپذیر و بیاننشدنی است به صحنه میکشد. هر آنچه بازیگران از آن سخن میرانند، یا به عبارت بهتر، به کلام درمیآورند، در پیکرهی زبان و نظام ارجاع نمیگنجد و این است تجربهی کودکی و بالقوگی ناب از منظر آگامبن. کودکی، پویایی حاصل از بودن در «میانگی» بین زبان و آوا، گفتمان و صدا است و هیچ گاه به یکی از این دو بسنده نمیکند. از این رو، دیالوگها نه به تکگوییهای مهمل، بلکه به دنیایی ماسوای دنیای ملموس و دلالتپذیر و از قبل تجربه شده اشاره میکنند که در آن تماشاگران دستخوش نوعی از «نادانستن» و یا «بیدانشی» خاصّ کودکی میشوند. این تجربهی نوین از زبان و مادهّاش، یعنی تجربهی رخ-دادن زبان و نه دنیای بیرون و ارجاعاتش، بالقوگی دلپذیری را در اختیار تماشاگران قرار میدهد. این بالقوگی، از نگاه آگامبن، نابترین و حقیقیترین تجربهی سیاسی است که انسان میتواند از آن بهره ببرد. بالقوگی، به معنای پایداری مقابل بالفعلهای قدرت، میتواند خاستگاه هنری «ناکارآرا» باشد که هرگز اسیر به فعل درآمدنهای نظامهای حاکم نمیشود و در کودکی و رنگارنگ توانش استوار باقی میماند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Richard Foreman’s Theater and Giorgio Agamben’s Inoperative Potentiality
چکیده [English]
این مقاله جستاری است بر نقش زبان در تئاتر ریچارد فورمن از زاویهی «کودکی» و «بالقوگی» در اندیشهی سیاستی جورجو آگامبن. زبانی که فورمن در اجراهایش برای بازیگران به ارمغان میآورد، مقابل ارجاع و دلالت به دنیای پیرامون میایستد و آن چه را که تجربهناپذیر و بیاننشدنی است به صحنه میکشد. هر آنچه بازیگران از آن سخن میرانند، یا به عبارت بهتر، به کلام درمی-آورند، در پیکرهی زبان و نظام ارجاع نمیگنجد و این است تجربهی کودکی و بالقوگی ناب از منظر آگامبن. کودکی، پویایی حاصل از بودن در «میانگی» بین زبان و آوا، گفتمان و صدا است و هیچ گاه به یکی از این دو بسنده نمیکند. از این رو، دیالوگها نه به تکگوییهای مهمل، بلکه به دنیایی ماسوای دنیای ملموس و دلالتپذیر و از قبل تجربه شده اشاره میکنند که در آن تماشاگران دستخوش نوعی از «نادانستن» و یا «بیدانشی» خاصّ کودکی میشوند. این تجربهی نوین از زبان و مادهّاش، یعنی تجربهی رخ-دادن زبان و نه دنیای بیرون و ارجاعاتش، بالقوگی دلپذیری را در اختیار تماشاگران قرار میدهد. این بالقوگی، از نگاه آگامبن، ناب-ترین و حقیقیترین تجربهی سیاسی است که انسان میتواند از آن بهره ببرد. بالقوگی، به معنای پایداری مقابل بالفعلهای قدرت، میتواند خاستگاه هنری «ناکارآرا» باشد که هرگز اسیر به فعل درآمدنهای نظامهای حاکم نمیشود و در کودکی و رنگارنگ توانش استوار باقی میماند.
کلیدواژه‌ها [English]
- ریچارد فورمن
- جورجو آگامبن
- بالقوگی
- زبان
- کودکی
- ناکارآیی
- Agamben, Giorgio. (1993). The Coming Community. Trans. Michael Hardt. Minneapolis: University of Minnesota Press.
- ---. (1993). Infancy and History: The Destruction of Experience. Trans. Liz Heron. London: Verso.
- ---. (1995). Idea of Prose. Trans. Michael Sullivan, and Sam Whitsitt. New York: State University of New York Press.
- ---. (1999). Remnants of Auschwitz: The Witness and the Archive. Trans. Daniel Heller-Roazen. New York: Zone.
- Durantaye, Leland de la. (2009). Giorgio Agamben: A Critical Introduction. California: Stanford University Press.
- Foreman, Richard. (1995). My Head Was a Sledgehammer. New York: The Overlook Press.
- ---. (1976). Plays and Manifestos. New York: New York University Press.
- Fuchs, Elinor. (1996). The Death of Character: Perspectives on Theater after Modernism. Indiana: Indiana University Press.
- Harries, Martin. (March, 2004). âRichard Foreman and the Ends of an Avant-Garde.â Theatre Journal. 56.1, 83-96.
- Heller-Roazen, Daniel. (2005). Echoalias: On the Forgetting of Language. New York: Zone Books.
- Hunka, George. (2010). âAccess to the Body: The Theatre of Revelation in Beckett, Foreman, and Barker.â Hyperion. 5.1, 17-27.
- Rabkin, Gerald. (2001). Richard Foreman (Art + Performance). New York: PAJ Publications.
- Richardson, Brian. (2001). âVoice and Narration in Postmodern Drama.â New Literary History. 32.2, 681-694.
- Robinson, Marc. (1994). âA Theatre of Oneâs Own: The Mellowing of Richard Foreman.â Village Voice. 92-94.
)