نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
چکیده
خاورشناسان اروپا از اواسط سده هفدهم میلادی به آثار نظامی توجه کردند و کوشیدند شرح زندگی و برگزیده آثارش را به دست خوانندگان اروپایی بسپارند. این کار به وسیله د.اربلو فرانسوی آغاز شد و در اوایل سده نوزدهم میلادی توسط هامر پورگشتال تکامل یافت. در سال 1710 م فرانسوا پتی دولاکروا داستان توران دخت از منظومه هفت پیکر نظامی را از فارسی به فرانسوی ترجمه کرد. همین ترجمه زمینه ساز آثار گوتزی، شیلر و پوچینی قرار گرفت. در سال 1786م در کلکته کتابی با عنوان سفینه آسیایی به چاپ رسید که ترجمه بیست حکایت از مخزن الاسرار نظامی را نیز شامل می شد. این ترجمه توسط سر ویلیام جونز، نخستین معرف نظامی به انگلیسی صورت گرفت. و نخستین شناخت آلمان از نظامی به سال 1809م بازمی گردد. در این سال هامر پورگشتال نمایشنامه ای در دو جلد با نام شیرین نگاشت که برمبنای خسرو و شیرین نظامی نوشته شده بود. بدین ترتیب در قرن نوزدهم جنبشی در ترجمه آثار نظامی پدید آمد و منظومه‌های نظامی به اروپائیان معرفی شد و به تبع آن آثار نظامی منبع الهام برخی از شاعران، نمایشنامه نویسان و موسیقی دانان اروپایی قرار گرفت و آثار متنوعی به اقتباس از منظومه‌های نظامی پدید آمد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
West inspiration from Nezami’s Meditations
چکیده [English]
European orientalists have consider Nizami works from The middle of 17th century. They Tried to produce summaries of his works to translate in different languages.
In the beginning of 19th century Durbello starled to translate some pieces of Nizami’s works. After him, J.F.Von Hammer Purgestall Continued to comptete what had already done by Purgestall. F. Petis de Lacyoix Tried to gain a Translation of “Haft Peikar” in French. In 1809 Purgestall compited tow volumes considering the story of Shirin. In 19th century a movement came up in concern with Nizaman in European Countries and Some serious Tranlations came into existance. After that many works appeared being inspired of Nizami works in Englan, Germany and french.
کلیدواژه‌ها [English]
- Nezami’s works – Tranlation
- inspiration Uropean Literature
- - آذر، امیر اسماعیل. (1387). ادبیات ایران در ادبیات جهان. تهران: سخن.
- - اته، هرمان. (1337). تاریخ ادبیات فارسی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- - افشار، ایرج. (1349). راهنمای تحقیقات ایرانی. بی‌جا: مرکز بررسی و معرفی فرهنگ ایران.
- - ـــــــــــ (1372). نامواره دکتر محمود افشار. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
- - امیری، کیومرث. (1376). زبان و ادبیات فارسی در جهان انگلیس. تهران: دبیرخانه شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور.
- - بدوی، عبدالرحمن. (1377). دایره المعارف مستشرقان. چاپ اول. تهران: روزنه
- - بری، مایکل. (1385). هفت پیکر نظامی. ترجمه جلال علوی نیا. تهران: نشر نی.
- - بورگل، کریستف. (1362). «خسرو و شیرین نظامی». ایران نامه. شماره 3. صص 477- 473.
- - بی نا. (1338). «پری، داستانی از خمسه نظامی که به موسیقی سنفونیک و رقص درآمده است». مجله موسیقی. سال سوم شماره32. اردیبهشت 1338. صص 12- 1.
- - بی نا.(1368)« کتابهای ایران شناسی». آینده. سال پانزدهم شماره 1 و 2. فروردین و اردیبهشت. صص 161-143
- - پارسی نژاد، ایرج. (1383). از نیکلسون تا بارکس «نگاهی بر ترجمه‌های انگلیسی از ادبیات کلاسیک فارسی». سخن عشق شماره 21 . صص 2-6.
- - جمالزاده، سیدمحمدعلی. (1344) «لیلی و مجنون. نظامی گنجوی». راهنمای کتاب. شماره 54. کتابهای خارجی: لیلی و مجنون. صص 45-43.
- - چلکوفسکی، پیتر. (1370). «آیا اپرای توران‌دوت پوچینی براساس کوشک سرخ هفت پیکر نظامی است». ایران شناسی. شماره 21. صص 722- 714.
- - چکیده های ایران شناسی. (1380). جلد 21- 20. تهران: مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران.
- -ـــــــــــــــــــــــــ . (1382). چکیده‌های ایران شناسی. جلد 21. تهران: مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران.
- - ـــــــــــــــــــــــ . (1385). چکیده‌های ایران شناسی. جلد 26. تهران: انتشارات طهوری و انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران.
- - حدیدی، جواد.(1373). از سعدی تا آراگون. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- - حمیدیان، سعید. (1378). گنجینه گنجه‌ای. تهران: قطره
- - رابینسون،ب. و. (1388). «چاپ‌های سنگی نظامی 1848 و دیگر کتاب های سنگی قاجاری». ترجمه سید محمد حسین مرعشی. پیام بهارستان. دوره دوم : شماره 4، تابستان 1388. صص 1069- 1074
- - رادفر، ابوالقاسم (1371). «کتابشناسی نظامی گنجوی». تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
- - راعی، شاهرخ. (1383). « فریدریش روکرت و ادبیات مشرق زمین» نامه پارسی. شماره سوم سال نهم صص 142- 133
- - ریشار، فرانسیس. (1384). «نسخ خطی فارسی در کتابخانه ملی پاریس» کتاب ماه کلیات. شماره 96. صص 95- 76
- -ساجدی، طهمورث. (1386). «شرح حال و آثار ژوزف فن هامرپورگشتال». نامه فرهنگستان. شماره 33. بهار 1386. صص 157-149.
- - شفا، شجاع الدین. (1332). ایران در ادبیات جهان. تهران: کتاب‌فروشی ابن سینا.
- - شهابی، علی اکبر. (1337). نظامی شاعر داستان سرا. تهران. ابن سینا چاپ کیهان.
- - صفاری، کوکب. (1357). افسانه و داستان‌های ایرانی در ادبیات انگلیسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- - طاهری، ابوالقاسم (1352). سیر فرهنگ ایران در بریتانیا. تهران: انجمن آثار ملی.
- - طیب، محمدتقی. (1372). «چند نکته درباره برگردان انگلیسی لیلی و مجنون» در مجموع مقالات کنگره بین المللی نهمین دوره تولد نظامی گنجوی به کوشش منصور ثروت. جلد اول. تبریز: انتشارات دانشگاه. صص 459-439.
- - عدل، مصطفی. (1387). خسرو و شیرین. چاپ اول: نشر تاریخ ایران.
- - گروه مؤلفان به سرپرستی پرویز مشکین نژاد. (1388). فرهنگ خاورشناسان. ج 4. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
- - مایر، فریتس. (1364).« کتابهای ایران شناسی: هلموت ریتر». ترجمه مهاجر قمی، س. آینده. سال یازدهم تیر و مرداد 1364 شماره 4 و 5. صص 329-318
- - مبارز، ع. قلی زاده، م . آ . سلطانف. م (1360). زندگی و اندیشه نظامی. اقتباس و برگردان ح. صدیقتهران : توس.
- - م صدیق، ح. (1378). مقالات ایران شناسی. ج 1 و 2. چاپ اول بی‌جا: تازه‌ها.
- - نفیسی، سعید. (1338). دیوان قصاید و غزلیات نظامی گنجوی. تهران: فروغی.
- - هانری دو فوشه کور، شارل (1370). «روایات معراج در آثار نظامی». ترجمه احمد سمیعی (گیلانی). نشر دانش. شماره 63. فروردین و اردیبهشت 1370. صص 171-165
- - یوحنان: جان دی. (1386). گستره شعر پارسی در انگلستان و آمریکا. ترجمه احمد تمیم داری. تهران: روزنه.
)