نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

• فاطمه خداکرمی

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

در ‌طول تاریخ‌ ادبیات ‌همواره شاهد آن بوده‌ایم­ ‌که یک شاهکار‌ ‌ملی ادبی‌ به مدد فرآیند ترجمۀ خوب، مرزهای‌ زمانی و ‌مکانی را درمی‌نوردد و ­شاهکاری ­جهانی ­می­شود. در جهانی‌‌شدن یک اثر ادبی نقش مترجم اگر در حد آفرینشگر اثر نباشد، کمتر از او نیست. مترجم با ترجمه‌‌ای سلیس و روان ‌بستر مناسب برای جهانی‌‌شدن یک اثر ادبی را مهیا و خوانندگان دیگر ملل را با آثار شاعران و نویسندگان جهان آشنا می­سازد. فریدریش روکرت ‌از ‌جمله شاعران و مترجمان بنام ‌آلمانی‌‌زبان‌ است که‌ توجهی ‌خاص به ادبیات شرق، بخصوص ادبیات ­کلاسیک فارسی، داشته است. روکرت ‌با ‌بهره­گیری از قریحه ‌و‌ ذوق ­ادبی و استعداد علمی ‌قسمت اعظمی از اشعار شاعران برجستۀ ادبیات­کلاسیک فارسی را به ادبیات جهان معرفی­ کرده و تلاش­هایش در گنجینۀ‌ ادبی زمان به یادگارمانده ­است. درخصوص فرایند ترجمۀ متون ادبی نظریه­‌ها و تئوری‌های متعددی مطرح شده­ ‌که ‌علی‌رغم ‌تفاوت در این نظریه­ها، مشترکات فراوانی بین آنها یافت می‌شود. بخش ‌اول این مقاله به تعریف ترجمه و نظریه‌های مطرح‌شدۀ ترجمۀ‌ متون ­ادبی ‌اختصاص یافته ­است. در بخش دوم، ترجمه­های روکرت از اشعار سعدی بطور اخص و اشعار حافظ و مولانا (بصورت موردی) به لحاظ محتوای پیام (افزایش،­کاهش یا ­تغییر در پیام) و ساختار ­پیام ‌از ‌منظر ترجمۀ ‌معنامحور و صورت‌محور بررسی می­شود. با عنایت به‌ ‌اینکه روکرت مترجم، شرق‌شناس و شاعری تواناست ‌و ترجمه­هایش ‌به‌‌لحاظ ­رسایی در نقل معنا و مضامین شعری از اهمیت خاصی برخوردارند، نویسنده در پی ­پاسخ این پرسش است: آیا روکرت به‌خاطر ‌قریحۀ شاعری و توانایی در حوزۀ ادبیات با روش "طبیعی‌سازی" و ­استفاده از الگوهای کاربردی زبان مقصد به بر­گردان‌ ‌و ‌بازسرایی اشعار فارسی در قالب زبان آلمانی پرداخته تا ترجمه­هایش فارغ از بافت ­کلامی، برگردان روح و جوهرۀ کلام شعرای ادبیات­ کلاسیک ‌ایران‌ باشد.

کلیدواژه‌ها

• برگردان متن
• ادبیات‌ کلاسیک ایران
• روکرت
• ترجمه صورت‌‌محور و معنا‌محور

عنوان مقاله [English]

Friedrich Rückert: Form based or Meaning-based Translator

نویسنده [English]

• Fatemeh Khodamoradi

Islamic Azad University.Central Tehran Branch

چکیده [English]

Literary history has proved that a literary masterpiece transcends temporal and spatial boundaries through a fluent and good translation which has a secular significance. With the help of a good translation, a national literary work is regarded as a world literature, and the role of the translator in in making a literary work an international success is no less than  the creator of the work. The translator paves the way for international recognition of a work and introducing the works of different poets and authors to the readers all over the world.  Friedrich Rücker is one of the best-known German literary translators, who has always devoted himself to almost every Persian classical work in German, so many Persian poems were introduced into the world of German-language literature through his translations. The first section of the article presents an overview of the definition of the translation and the translation theories and in the second part, some of the Rückerts‘s translations of the poems of Sadi, Hafiz and Rumi are examined with regard to form and content. In this article it is determined whether the poetical abilities of Rückert had an influence on the translation and transmission of the meaning and content of the given poetry and whether Rückert, contributed to the worldwide fame of classical Persian works.

کلیدواژه‌ها [English]

• translation theory
• Persian classical literature
• Rückert
• form and content translation